Spoken uit het verleden

Onaangekondigd doemen ze op. Zomaar ergens op straat, plompverloren aan je voordeur, in de rij bij de post of bij het oversteken aan het stoplicht (dat dan altijd op rood staat). Al is gek genoeg hun geliefkoosde plek vaak de supermarkt. Wellicht is dat alleen maar logisch. Spoken uit het verleden moeten natuurlijk ook gewoon eten, net zoals wij allemaal.

Wat zeker is, is dat deze geesten uit een lang vervlogen verleden je steeds weten te verrassen en je ze zelden of nooit ziet aankomen. Ineens staan ze daar, als een schim uit een nog veel schimmiger verleden dat je om de een of andere goede reden ontgroeid bent en waar je om de een of andere goede reden liever niet naar terugkeert. Ook al is het louter in gedachten.

In de zeldzame gevallen dat jij hen eerder in de smiezen hebt dan zij jou, kun je soms nog net maken dat je een andere rayon induikt om vervolgens de rest van de dag krampachtig voor te wenden alsof er nooit iets voorgevallen is. Alsof je bij de korte aanblik van een persoon wiens bestaan je voor het gemak totaal vergeten was, niet in een nanoseconde werd terug gekatapulteerd naar een tijd waar je liefst niet aan herinnerd wil worden. Niet omdat die tijd zo vreselijk slecht of traumatisch was, eenvoudig omdat het verleden tijd is. Voorbij dus. En wat valt er dan eigenlijk nog te zeggen? Meestal bitter weinig.

Bij andere gelegenheden wordt je elke kans tot vluchten resoluut ontnomen en staan ze uit het niets plots pal voor je neus. Liefst roepen ze dan ook nog heel hard: “Hallo!” Alsof iedereen getuige moet zijn van het ongemakkelijk gesprekje dat op de ongepast enthousiaste begroeting volgt. Weinig conversaties zo triest en nietszeggend als die met een spook uit het verleden. Obligatoire beleefdheden, begeleid door jouw verschrikte blik, als zag je zojuist iemand uit het graf herrezen. Weten dat de ander de weerspiegeling van jouw onderdrukte weerzin in je ogen leest, zijn eigen spookbeeld krijgt voorgespiegeld zonder dat er ook maar een letter over gezegd wordt. Dat zou hoogst onbeleefd zijn.

“Nou, succes met alles dan, hè. Ik moet maar weer eens verder.” De teleurstelling die te lezen staat op de rug die je eindelijk weer wordt toegekeerd. Teleurgesteld in de loze woorden die nog in de lucht zijn blijven hangen, of teleurgesteld in het leven zelf, of jou. God mag het weten.

En occasioneel lees je het ook wel eens in die andere ogen. Hoe je zelf dat spook bent uit hun verleden dat altijd ongelegen komt. Een nare geest die hen doet denken aan tijden waar ook zij niet aan herinnerd wensen te worden. Niet omdat het slechte tijden waren. Maar omdat ze onherroepelijk voorbij zijn.

Niet dat jij ooit “hallo!” in iemands gezicht zou staan brullen. Wel zie je hen uit je ooghoeken net zo hard schrikken als jij. En doe je vervolgens allebei snel alsof je nooit iets hebt gezien. De blik strak op de schoenen gericht.