Het nut van polariseren

Hoewel ik er in een niet zo ver verleden uiterst interessante boeken over heb gelezen was het al een tijdje geleden dat ik ernstig had nagedacht over het fenomeen polariseren. Tòt een verhitte discussie op facebook vorige week.

Inderdaad beste lezer, soms zet facebook een mens wel degelijk aan tot innerlijke reflectie al zal dat over het algemeen niet gebeuren tijdens een potje Farmville (hoewel, je weet het nooit helemaal zeker natuurlijk). De aanleiding tot discussie bleek ikzelf te zijn, meer bepaald mijn voorgaande column over een nieuw (of oud) soort macho. Ik zal u de details besparen maar het kwam er kortgezegd op neer dat ik mij had vergrepen aan een ernstig geval van polarisatie (volgens Wikipedia: het vormen of verscherpen van maatschappelijke tegenstellingen). Geen misse aantijging vond ik dus zeker een momentje van reflectie waard. En zoals dat al snel verkeert bij enige spiegeling over eender welk onderwerp dwaalde ik binnen de kortste keren af van de vraag of ik mij nu al dan niet had bezondigd aan het tegen elkaar opzetten van de seksen.

Ik en de anderen

Meer dan ooit stelde ik vast dat polariseren nu eenmaal is wat mensen doen, de godganse dag door alles wat ze tegenkomen indelen in ja’s en nee’s en standpunten innemen over alles wat hun pad kruist. Of het nu gaat om trivialiteiten of zaken van levensbelang lijkt hierbij van ondergeschikt belang. Zaak is dat je een mening vormt over bijna alles wat je ziet/hoort/leest/ervaart en zelfs als je zo beleefd bent om die mening voor je te houden, zit ‘m toch mooi in je hoofd opgeslagen.

Je kunt er om het even welk spiritueel boek op naslaan en dan je weet ook meteen waarom mensen dat doen (overigens als enige van alle levende wezens, want ik moet de eerste polariserende koe nog tegenkomen). Vanaf het moment dat mensen zich bewust worden van het verschil tussen ‘het ik’ en ‘de anderen’ doen ze niet anders dan zichzelf toetsen aan hun omgeving. En de reden hiervoor is niet alleen eenvoudig en logisch maar bovendien ook nog eens gezond. Een mens wordt wijzer door ervaring en toetst deze ervaringen dan ook voortdurend aan zijn omgeving om zo zichzelf beter te leren kennen en nog wijzer te worden.

Yin-Yang

Want bestaat het leven niet uit tal van schijnbare tegenstrijdigheden die net zo hard bij elkaar horen als dat ze elkaar afstoten? Zwart hoort bij wit zoals yin bij yang, mooi bij lelijk, juist bij verkeerd en positief bij negatief. Zonder het een kan het ander niet bestaan en ondertussen worden mensen van het ene uiterste in het andere geslingerd tot ze, in zeldzame gevallen, de twee kunnen verenigen in volstrekte neutraliteit. Dat heet dan verlichting.

Persoonlijk ken ik niet zoveel verlichte personen, laat staan dat ik er zelf een ben, maar net daar gaat de tegenwoordige trend, waarin spiritueel zijn ‘bon ton’ is, wel eens de mist in. Toch in de gevallen wanneer gedacht wordt dat er in het leven enkel nog plaats is voor euforisch positivisme, goed en mooi. Het is natuurlijk een prachtige gedachte maar is ze ook realistisch? Zonder de tegenpolen bestaan ook hun antipolen niet meer. Zonder ooit lelijkheid te hebben ervaren, wordt het begrip schoonheid een leeg omhulsel want als alles schoonheid zou zijn, is niemand zich daar nog van bewust en verliest het daarmee ook iedere betekenis. Blijkbaar heeft de mens deze tegenpolen dus nodig omdat zonder, de leerschool van het leven stopt en dus ook iedere evolutie.

Als je ergens ‘voor’ bent, is de onvermijdelijke consequentie dat je ergens anders ‘tegen’ bent en rest alleen nog de vraag: Wie heeft er nu gelijk? En bovendien: Wie bepaalt dat?

De macho en de helleveeg

Dat doet me terugkeren naar die welbepaalde macho waar ik het dus over had (het had ook een helleveeg kunnen zijn, of voor mijn part Proximus of Electrabel). De kwestie blijft dat het bestaan van het een, impliceert dat ook de tegenpool dat doet. En dat noem ik nu pas goed nieuws want uiteraard bestaan er fantastische heren, dames en ja, zelfs niet-malafide bedrijven.

Maar wil dat dan zeggen dat je het nooit mag hebben over de mindere kantjes van het bestaan? Ook ik ben voorstander van een wereld waarin mannen en vrouwen hun eigenheid kunnen behouden met respect voor elkaar. Jammer genoeg is dat vaak (nog) een utopie en leven we tot nader order in een land waarin ‘tentsletje’ wordt opgenomen in het woordenboek terwijl er voor het mannelijke equivalent zelfs geen naam bestaat (correct me if I’m wrong). Als je het mij vraagt kun je de antipolen dus beter bespreekbaar houden want wat je negeert blijft woekeren en hoe sneller je de mindere kant van welke kwestie dan ook onderzoekt en aanvaardt, hoe sneller je weer kunt genieten van de leuke kant van diezelfde kwestie.

Dus onderweg naar die verlichting, polariseer ik er nog een beetje op los. Doet u vooral hetzelfde!

(Eerder verschenen op Bonoboz Webmagazine)