De dag waarop ik een onethische belegger bleek te zijn (geweest)

Het moet een jaar of vijftien geleden zijn. Het moment waarop ik vond dat ik eens wat verantwoordelijker moest gaan leven. Niet meer gewoon werken tot ik erbij zou neervallen, zonder plan voor de toekomst en zonder enig idee waar dit alles op termijn toe zou leiden. Nadat een vriendin mij er fijntjes op had gewezen dat hard werken niet noodzakelijk in een leefbaar pensioen zou resulteren (huh, pensioen??? Daar had ik werkelijk nog nooit over nagedacht omdat het mij vooral heel erg als de ver-van-mijn-bed-show voorkwam), besloot ik tot actie over te gaan. Een van de acties hield in dat ik naar de bank trok om daar een pensioen-spaarrekening te openen.

Iedere maand een vast bedrag storten, tientallen jaren niet aan het geld komen en op een bepaalde leeftijd de boel met flink wat rente incasseren. Ik ben nooit zo fanatiek geweest in het uitzoeken van mijn geldzaken, maar dit was ook voor mij een makkelijk behapbaar concept. Sindsdien sloeg ik geen betaling over, ook niet tijdens maanden waarin ik het bedrag liever had gebruikt om naar de supermarkt te gaan. Verantwoordelijkheid nemen doe je niet alleen als het je goed uitkomt, vond ik.

Nu zal het ietwat naïef van mij geweest zijn om me verder nooit ernstig af te vragen wat de bank ondertussen precies zou doen met het geld van mij en miljoenen andere pensioenspaarders, net zoals ik me nooit echt had afgevraagd wat er met het geld gebeurde dat op mijn gewone spaarrekening stond. In mijn hoofd heeft iedere bank dan ook een soort magazijn achteraan waar de directeur van het filiaal als Dagobert Duck heelder dagen in het geld ligt te zwemmen. Zo stond ik een keer opgewekt aan het loket om daar mijn volledige spaarrekening te plunderen zodat ik de occasie auto die ik online had gekocht cash kon betalen (de Russische opkoper wenste onder geen beding een overschrijving te ontvangen). De consternatie was dan ook groot toen bleek dat het bedrag dat ik wenste niet voorradig was en dat ik dit vooraf had moeten bestellen.
‘Hoezo dan?’ bracht ik verbaasd uit. ‘Dat is toch mijn geld waarover ik ieder moment kan beschikken?’ Om maar te zeggen: in mijn gedachten zijn de dingen soms eenvoudiger dan in de werkelijkheid.

Inmiddels verstreken er jaren voor ik me er verder nog het hoofd over brak. Tot ik onlangs door de bank telefonisch werd uitgenodigd om mijn ‘financiële kwesties eens te overlopen’. Daar had ik hoegenaamd geen zin in maar omdat de persoon aan de andere kant van de lijn nogal vasthoudend bleek, gaf ik uiteindelijk toe en maakte schoorvoetend een afspraak. Toen ik op die afspraak verscheen, wilde de bankbediende het om te beginnen met mij over mogelijke beleggingen hebben. Glimlachend legde ik hem uit dat ik noch de middelen, noch de interesse had om te beleggen wat voor mijn boerenverstand toch een beetje hetzelfde is als gokken in het casino. Voor je het weet, ben je blut of zo.

‘Nou,’ zei de bediende. ‘Maar u bent nu al belegger want u doet toch aan pensioensparen?’ Verbluft keek ik hem aan. Het had wellicht opnieuw met enige argeloosheid van mijn kant te maken, maar waarom heette het dan pensioen-sparen en niet pensioen-beleggen? En waarom was ik hiervan nooit op de hoogte gesteld toen ik die rekening opende jaren geleden? Vervolgens kreeg ik een test voorgeschoteld die aantoonde dat ik een risicovermijdende belegger ben (wat ik de bediende ook zonder test had kunnen vertellen) en er bij mij weinig valt te halen op beleggingsfront. Mijn vrees werd dan ook werkelijkheid want het zag er inmiddels naar uit dat zowel de bankbediende als ikzelf onze tijd aan het verprutsen waren.

‘Dan zou ik u om af te ronden nog de mogelijkheid willen bieden om het geld uit uw pensioenspaarrekening voortaan uitsluitend nog ethisch verantwoord te laten beleggen door ons,’ besloot de bediende daarom. ‘Dat is een nieuwe optie die wij bieden, al moet ik er wel bij zeggen dat het rendement een fractie kleiner zal zijn dan voorheen.’
Hoewel ik nog zat te bekomen van de wetenschap dat ik al die jaren stiekem toch een belegger was geweest, liet ik me deze keer niet onmiddellijk uit het veld slaan.
‘Ik mag er vanuit gaan dat het een evidentie is dat een bank altijd en enkel ethisch verantwoord belegt,’ merkte ik scherp op. ‘En wil dat dan zeggen dat ik al die tijd niet alleen belegger tegen wil en dank ben geweest maar dan ook nog op een niet-ethisch verantwoorde manier?’
Het beloofde alsnog een interessante ochtend te worden maar niet eentje die ik leuk vond.

‘Zal ik die optie dan maar aankruisen?’ vroeg de bediende snel voor ik verder kon gaan. Enigszins van mijn à propos stemde ik toe om een ethische belegger te worden met minder rendement en fietste ik daarna weer naar huis. Onderweg de optie overwegend om voortaan misschien toch gewoon geld in een oude sok te stoppen tot ik met pensioen ga.